Οικουμενικό πατριαρχείο - Ιερός Ναός Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης

 

Φιλανθρωπία Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή

Ένα από τα σοβαρά θέματα που απασχολούν την Ενορία μας και που με πολύ αγάπη..Περισσότερα

Κοινωνικό φροντιστήριο Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή

Το Κοινωνικό Φροντιστήριο της Ενορίας μας λειτουργεί 4 συνεχή χρόνια και..Περισσότερα

Ιστορικό Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή

Ήταν μεγάλος ο πόθος των κατοίκων της περιοχής Μπεντεβή Καμάρας και Παλαιού..Περισσότερα

Πρόγραμμα Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή

Πρόγραμμα του Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή Ηρακλειου..Περισσότερα

ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Για τον Έλληνα που ακολουθεί και τηρεί το εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η περίοδος του Δεκαπενταύγουστου δεν είναι απλώς περίοδος διακοπών και ξεκούρασης από τον φόρτο της εργασίας, δεν είναι μόνο ευκαιρία για διαφυγή από το θόρυβο και τη ρύπανση της πόλης προς τη θάλασσα ή το βουνό, αλλά  και περίοδος αφιερωμένη στη Μητέρα του Χριστού, στην Παναγία, σ’ Εκείνην που το τροπάριο αποκαλεί «γλυκασμόν τῶν ἀγγέλων, χαράν τῶν θλιβομένων καὶ χριστιανῶν προστάτιδα». Βέβαια, η Παναγία τιμάται καθημερινά από την Εκκλησία, αλλά ο Δεκαπενταύγουστος είναι η περίοδος του ορθόδοξου χριστιανικού εορτολογίου που έχει αφιερωθεί κατεξοχήν σ’ Εκείνην. Για δυο εβδομάδες οι χριστιανοί θα νηστεύουν, ενώ στους ορθόδοξους ναούς θα ψάλλονται οι Παρακλήσεις και θα γίνονται καθημερινά λειτουργίες, ως προετοιμασία για τη μεγάλη εορτή της Κοιμήσεώς της, δηλαδή της Μεταστάσεώς της προς ουρανόν, που εορτάζεται στις 15 Αυγούστου.

Η περίοδος του Δεκαπενταύγουστου έχει δικαίως αποκληθεί  ως «Πάσχα του καλοκαιριού», όχι μόνο επειδή προηγείται της εορτής της Κοιμήσεως η δεκαπενθήμερη νηστεία, αλλά και επειδή η συγκεκριμένη εορτή ομοιάζει προς το Πάσχα: τότε εορτάζουμε το θάνατο και την Ανάσταση του Χριστού και αντίστοιχα τώρα εορτάζουμε τον θάνατο και τη Μετάσταση προς ουρανούς της Παναγίας Μητέρας Του. Υπάρχει, δηλαδή, μια αντιστοιχία μεταξύ Πάσχα και Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ένα έθιμο που τηρείται σε πολλά μέρη της Ελλάδας και δείχνει αυτήν την αντιστοιχία είναι και ο στολισμός Επιταφίου. Γυναίκες (η Κοίμηση θα έλεγε κανείς πως είναι πιο πολύ γυναικεία εορτή) στολίζουν επιτάφιο προς τιμήν της Παναγίας και ψάλλουν εγκώμια αντίστοιχα προς αυτά που ψάλλονται το βράδυ της Μ. Παρασκευής στον Επιτάφιο του Χριστού. Θεολογικά η αντιστοιχία αυτή σημαίνει ότι, αφού η Παναγία, ένας άνθρωπος όπως κι εμείς, αξιώθηκε τέτοιας τιμής χάρις στην αγία ζωή της, το ίδιο κι ο καθένας από εμάς μπορεί, ακολουθώντας το παράδειγμά της, να γίνει ένας ακέραιος, ένας ολοκληρωμένος, ένας πνευματικός άνθρωπος, ένας αληθινός χριστιανός. Γι’ αυτό ο υμνωδός την παρακαλεί να βοηθήσει τους ανθρώπους, επειδή είναι του ιδίου γένους προς Εκείνην: «συγγενοῦς οἰκειότητος μὴ ἐπιλάθῃ, Δέσποινα, τῶν πιστῶς ἑορταζόντων τὴν παναγίαν σου Κοίμησιν». Δηλαδή: «Δέσποινα Παναγία, μη ξεχάσεις ότι αυτοί που εορτάζουν την πανάγιά σου Κοίμηση έχουν (ως άνθρωποι) στενή συγγενική σχέση μαζί σου».

Η Παναγία είναι ο άνθρωπος, που ενώ αξιώθηκε να υπερβεί τους φυσικούς νόμους, γεννώντας τον ίδιο το Θεό, υπέκυψε τελικά στο φυσικό νόμο του θανάτου, ένα γεγονός που υμνεί θαυμάσια ο μεγάλος Κοσμάς ο Μελωδός: «Νικητικά μεν βραβεῖα ἤρω κατἀ τῆς φύσεως, Ἁγνή, Θεὸν κυήσασα, ὅμως μιμουμένη δὲ τὸν ποιητήν σου καὶ Υἱόν, ὑπὲρ φύσιν ὑποκύτπτεις τοῖς τῆς φύσεως νόμοις· διὸ θνήσκουσα σὺν τῷ Υἱῷ ἐγείρῃ διαιωνίζουσα».Δηλαδή: «Τρόπαια νίκης ύψωσες κατά της (ανθρώπινης) φύσης σου Αγνή, κυοφορώντας τον Χριστό. Όμως μιμήθηκες τον Δημιουργό και Γιο σου και με τρόπο υπερφυσικό υποκύπτεις στους νόμους της φύσης. Για τούτο πεθαίνεις μεν, αλλά με τη δύναμη του Γιου σου ανασταίνεσαι και ζεις αιώνια». Έτσι η Παναγία, με τη ζωή και την Κοίμησή της, μας υπενθυμίζει διαρκώς κάποιες μεγάλες αλήθειες: ότι η ανθρώπινη φύση έχει λάβει τόσο μεγάλη τιμή, ώστε να γεννά τον ίδιο το Θεό· ότι ο άνθρωπος μπορεί να γίνει το πεδίο εκδήλωσης του θαύματος, δηλαδή της υπέρβασης των φυσικών νόμων· ότι ο άνθρωπος δεν είναι πλασμένος για το θάνατο αλλά για την αιωνιότητα και ότι η αιωνιότητα αυτή γεννιέται από την εμπιστοσύνη και την αγάπη που δείχνει ο άνθρωπος στο Δημιουργό του.

Πέρα, όμως, από το θεολογικό περιεχόμενο της εορτής, που με αδρές γραμμές παρουσιάσαμε, ο Δεκαπενταύγουστος και η εορτή της Κοιμήσεως αποτελούν μια ευκαιρία για τον απλό πιστό να εκφράσει την αγάπη και το σεβασμό του προς το αγαπημένο πρόσωπο της Μητέρας του Θεού με το δικό του τρόπο. Σπεύδει στους ναούς που τιμώνται στο όνομά της, παρακολουθεί τις ιερές Παρακλήσεις, εκπληρώνει τα τάματά του, επισκέπτεται ιερά προσκυνήματα ανά την Ελλάδα και παρακαλεί για την υγεία του ίδιου και των αγαπημένων του προσώπων. Σε κανένα πρόσωπο δεν καταφεύγει ο ορθόδοξος χριστιανός και δεν προσεύχεται με τόση θέρμη και με τόση εμπιστοσύνη, όσο στο πρόσωπο της Παναγίας. Αυτή είναι για κείνον η καταφυγή και η βοήθεια των θλιβομένων, των καταπονουμένων, των ασθενούντων. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει περιοχή στην Ελλάδα, από τη Θράκη ως την Κρήτη,  που να μην έχει ναό αφιερωμένο σ’ Εκείνην, τη Μητέρα τού Θεού και την προστάτιδα του γένους των Ορθοδόξων.

Για τον όλως ξεχωριστό ρόλο της στο έργο της σωτηρίας του ανθρώπου οι Πατέρες της Εκκλησίας έγραψαν προς τιμήν της τους αρτιότερους λόγους, οι υμνογράφοι συνέθεσαν τους ωραιότερους ύμνους, οι αγιογράφοι ιστόρησαν τις παραστατικότερες εικόνες, οι αρχιτέκτονες έχτισαν τους πιο μεγαλοπρεπείς ναούς και οι λαϊκοί μαστόροι τα πιο όμορφα ξωκκλήσια. Από το λόγο στην Κοίμηση του αγίου Νικολάου του Καβάσιλα (14ος αι.) θα παραθέσω στη συνέχεια  μικρά χαρακτηριστικά αποσπάσματα, που δείχνουν το μεγαλείο του προσώπου της Παναγίας:

«Αυτή η ίδια η Παναγία αποτελεί την καινούργια γη και τον καινούργιο ουρανό. Και είναι βέβαια γη, γιατί προήλθε από τη γη. Είναι όμως γη καινούργια, γιατί σε τίποτε δεν ταίριαζε με τους προγόνους της, ούτε κληρονόμησε την παλιά ζύμη, αλλά έγινε, σύμφωνα με το λόγο του Παύλου, αυτή η ίδια το «νέο φύραμα» κι έκαμε την αρχή ενός γένους καινούργιου. Αλλά ποιος αγνοεί το γιατί η Παρθένα είναι ουρανός; Είναι όμως πάλι ουρανός καινούργιος, γιατί βρίσκεται πέρα από τα κάθε είδους γηρατειά κι είναι ασύγκριτα ανώτερη από κάθε φθορά… Η Παρθένα για χάρη όλου του κόσμου προσέφερε την υπέροχη  δικαιοσύνη κι έγινε για μας η κάθαρση κι ο ιλασμός κι εξάγνισε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Κι όπως η φλόγα ή η φωτοχυσία μεταδίδεται σε όποιο σώμα συναντήσει, έτσι και η Παρθένος μετέδωκε σ’ όλους το λαμπρό φως της. Υπάρχει μια αναλογία ανάμεσα στην Παρθένα και τον ήλιο: το φυσικό φως παρουσιάζεται σαν η η ωραιότης των ορατών πραγμάτων, χωρίς να ανήκει στη φύση όλων, γιατί το έδωσε ο Θεός μόνο στο δίσκο του ηλίου, παρόμοια ακριβώς και η ωραιότης των ανθρώπων και όλο το σεμνό μεγαλείο της φύσεως και όλη η  χάρη, όπως ανθούσε πριν να χάσει ο άνθρωπος το Θεό και την οποία θα είχε, αν είχε τηρήσει το νόμο του Θεού και την δικαιοσύνη που είχε και κείνη που έπρεπε να έχει, αλλά δεν είχε, όλα αυτά  βρέθηκαν συγκεντρωμένα μόνο στην Παρθένα…Ήταν όμως ανάγκη η παναγία εκείνη ψυχή να χωριστεί από το υπεράγιο εκείνο σώμα. Και χωρίζεται βέβαια και ενώνεται με την ψυχή του Υιού της, με το πρώτο φως ενώνεται το δεύτερο. Και το σώμα, αφού έμεινε για λίγο στη γη, αναχώρησε κι αυτό μαζί με την ψυχή. Γιατί έπρεπε να περάσει από όλους τους δρόμους από τους οποίους πέρασε ο Σωτήρας, να λάμψει και στους νεκρούς και στους ζωντανούς, να αγιάσει δια μέσου όλων την ανθρώπινη φύση και να λάβει αμέσως μετά τον αρμόζοντα τόπο. Το δέχτηκε έτσι για λίγο ο τάφος, το παρέλαβε δε και ο ουρανός, αυτό το πνευματικό σώμα, την καινή γη, το θησαυρό της δικής μας ζωής, το τιμιότερο από τους αγγέλους και ανώτερο από τους Αρχαγγέλους».

Γιάννης Γ.  Τσερεβελάκης