ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ - ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ
Ξεκινά από σήμερα, Μ. Δευτέρα, η Μεγάλη Εβδομάδα για τους ορθόδοξους χριστιανούς. Είναι η εβδομάδα στην οποία κορυφώνεται η δύσκολη πνευματική πορεία της Μεγάλης Σαρακοστής, που ξεκίνησε από την Καθαρά Δευτέρα και κλείνει το Σάββατο του Λαζάρου. Όλο αυτό το μακρύ διάστημα των σαράντα ημερών οι χριστιανοί (όσοι μπορούσαν και ήθελαν) νήστεψαν, παρακολούθησαν τις εκκλησιαστικές ακολουθίες και επιδόθηκαν στον πνευματικό αγώνα, όπως αυτός καθορίζεται από την πνευματική πείρα των αγίων της Εκκλησίας. Η Μ. Εβδομάδα ανοίγει ένα νέο στάδιο, στο πλαίσιο του οποίου ο χριστιανός αναμιμνήσκεται και βιώνει τα Πάθη του Χριστού, από τη στιγμή της θριαμβευτικής εισόδου Του στα Ιεροσόλυμα έως την ταφή Του το Μ. Σάββατο. Κατά το διάστημα της Μ. Εβδομάδας ο χριστιανός, ετοιμασμένος πνευματικά, συμπορεύεται με το Χριστό, σταυρώνεται μαζί Του, όσον αφορά τα πάθη και τους περισπασμούς της ζωής, έτσι, ώστε να φτάσει να βιώσει την Ανάσταση γεμάτος πνευματική χαρά, η οποία εκδηλώνεται εξωτερικά με πολλούς τρόπους, μέσα στην ανοιξιάτικη ομορφιά. Αν, λοιπόν, ονομάζουμε την εβδομάδα αυτή «Μεγάλη», είναι όχι γιατί ως χρονικό διάστημα είναι μεγαλύτερη από τις άλλες εβδομάδες, αλλά επειδή τα γεγονότα που αναμιμνησκόμαστε έχουν κεφαλαιώδη σημασία για τους χριστιανούς.
Ξεκινήσαμε με την Κυριακή των Βαΐων, κατά την οποία εορτάζουμε τη θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, όπου μετέβη με τους μαθητές Του για τον εορτασμό του εβραϊκού Πάσχα. Ο λαός, μικροί και μεγάλοι, Του επεφύλαξαν θριαμβευτική υποδοχή, ανάλογη προς αυτήν ενός βασιλιά. Γιατί έτσι Τον είδαν οι περισσότεροι: ως επίγειο βασιλιά που θα ελευθερώσει το λαό από το ρωμαϊκό ζυγό. Ζητωκραυγές, κλαδιά των φοινίκων και ελιάς, σύμβολα της νίκης και της ειρήνης, δείχνουν τις προσδοκίες του λαού, ο οποίος λογάριαζε, ωστόσο, χωρίς τους άρχοντές του (το εβραϊκό ιερατείο και την άρχουσα τάξη) που αφενός δεν μπορούσαν να καταλάβουν πώς ένας τόσο απλός περιπλανώμενος δάσκαλος μπορούσε να είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας και αφετέρου έβλεπαν ότι ο Χριστός είναι φορέας μιας νέας διδασκαλίας, η οποία έθετε σε κίνδυνο (όπως πίστευαν) το γράμμα του μωσαϊκού Νόμου. Έτσι δεν είναι παράδοξο που λίγες ημέρες αργότερα πολλοί από τον όχλο που υποδέχτηκαν το Χριστό με το «ωσαννά» θα φωνάξουν το «άρον, άρον, σταύρωσον Αυτόν!» (Μήπως αυτό δεν γίνεται και σήμερα με τον απαίδευτο όχλο, ο οποίος πολλές φορές παρασύρεται και γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους ισχυρούς;). Ωστόσο, η Κυριακή των Βαΐων, θεωρούμενη σε σχέση προς την Κυριακή του Πάσχα, αποτελεί ένα προανάκρουσμά της: αν κατά την Κυριακή των Βαΐων ο Χριστός υμνείται ως επίγειος βασιλιάς, την Κυριακή του Πάσχα αποκαλύπτει πλήρως την «ταυτότητά»Του, όπως θα λέγαμε, αποκαλύπτει δηλαδή ότι δεν είναι απλώς ένας επίγειος βασιλιάς ή ένας μεγάλος δάσκαλος και ηθικός αναμορφωτής, αλλ’ ότι είναι ο Θεάνθρωπος, Αυτός που ως Θεός νίκησε το θάνατο με την ανάστασή Του.
Σύμφωνα με το εορτολόγιο των ημερών, κάθε ημέρα της Μ. Εβδομάδας έχει κι ένα ξεχωριστό θέμα. Έτσι, τη Μ. Δευτέρα εορτάζομε τη μνήμη του Ιωσήφ του Παγκάλου (πάγκαλος=αυτός που έχει όλες τις αρετές) και ενθυμούμαστε την υπό του Χριστού «ξηρανθείσα συκή». Είναι γνωστή η λίαν διδακτική ιστορία του Ιωσήφ, τον οποίο πούλησαν τα αδέλφια του από φθόνο και οι έμποροι αγοραστές του τον έφεραν στην Αίγυπτο, όπου, αφού υπέστη πολλές δοκιμασίες, τελικά έγινε ο δεύτερος μετά τον Φαραώ άρχοντας της Αιγύπτου. Ο Ιωσήφ, λοιπόν, είναι ο τύπος του ανθρώπου που πάσχει άδικα και γι’ αυτό αποτελεί μια προτύπωση του αδίκως πάσχοντος Χριστού. Μέσω της ιστορίας του Ιωσήφ η Εκκλησία εκπέμπει το μήνυμα πως σίγουρα στη ζωή του ο άνθρωπος θα δοκιμαστεί, θα υποφέρει, καμιά φορά ίσως και άδικα. Οι δοκιμασίες, όμως, αυτές αποτελούν τις αφορμές, για να σμιλέψει ο άνθρωπος το πρόσωπο και το χαρακτήρα του, θεωρώντας τες ως ευκαιρίες για την άσκηση της αρετής. Στην εποχή μας που όλοι είμαστε ανυπόμονοι, που δύσκολα αποδεχόμαστε τις δοκιμασίες, που «τα βάζουμε με το Θεό», όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά για μας, ο Ιωσήφ είναι το παράδειγμα και το πρότυπο του υπομονετικού ανθρώπου, του ανθρώπου που δείχνει απόλυτη εμπιστοσύνη στο Θεό, αποδεχόμενος αγόγγυστα τα «πάθια»του, συγχωρώντας ακόμη και τα αδέλφια του, που τον πούλησαν σαν να ήταν εμπόρευμα, για να δικαιωθεί και να ανυψωθεί στο τέλος ενώπιον Θεού και ανθρώπων.
Συγχρόνως η Εκκλησία έρχεται να μας θυμίσει τη συκιά που ξέρανε ο Χριστός, όταν καθώς περνούσε πεινασμένος, ζήτησε να κόψει ένα σύκο και δεν βρήκε παρά μόνο φύλλα. Έκπληκτοι μπροστά στο φαινόμενο της συκιάς που ξεράθηκε μεμιάς με το λόγο του Χριστού, οι μαθητές απόρησαν πώς έγινε αυτό. Ο Χριστός τους απάντησε ότι ένα τέτοιο θαύμα μπορούν να το κάμουν και οι ίδιοι, αφού όποιος ζητήσει οτιδήποτε από το Θεό με βαθιά πίστη, θα του δοθεί. Δυο είναι τα μηνύματα που βγαίνουν από το γεγονός αυτό: α) Ο άνθρωπος πρέπει να καρποφορεί στην πνευματική ζωή και στα καλά έργα, να μη μοιάζει δηλαδή στην άκαρπη συκιά. Η πνευματική ξηρασία είναι σίγουρο ότι θα του αφαιρέσει την ικμάδα για τα έργα της αρετής έτσι, ώστε ο άνθρωπος τελικά θα ξεραθεί και ηθικά. β) Μεγάλο κεφάλαιο αποτελεί η πίστη στο Θεό πρωτίστως και στον εαυτό μας έπειτα. Η πίστη, ως εμπιστοσύνη στο Θεό, δίνει στον άνθρωπο τη βεβαιότητα και τη δύναμη να υπερβεί τον εαυτό του και να προβεί σε θυσίες για μεγάλα και σπουδαία πράγματα, ανακαλύπτοντας τελικά δυνάμεις που έχει κρύψει μέσα του ο Θεός και φτάνοντας έτσι στην αυτογνωσία. Σε μια εποχή αμφιβολιών και αμφισβήτησης, όπου ο άνθρωπος παραδέρνει ανερμάτιστος δίχως πνευματικό στήριγμα, τίθεται και πάλι το ζήτημα της πίστεως, όχι απλώς ως μιας δογματικής αποδοχής κάποιων «θρησκευτικών»αληθειών, αλλά ως ζωής: καλούμαστε σήμερα να ζήσουμε την πίστη μας. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ανακαλύψουμε τη σημασία της για τη ζωή μας και να την κάνουμε βίωμα και πράξη.
Πρώτο βήμα, λοιπόν, στην μεγαλοβδομαδιάτικη πορεία μας: να μοιάσουμε στον Πάγκαλο Ιωσήφ στην πίστη, στην αρετή και στην υπομονή μπροστά στις δυσκολίες και να μην είμαστε σαν τη συκιά που ξεράθηκε εξαιτίας της ακαρπίας της.
Γιάννης Γ. Τσερεβελάκης
Αναζήτηση
Παλαιότερες ανακοινώσεις